Uzay Yolu’nda Kaptan Kirk ve mürettebatı galaksinin uçsuz bucaksız köşelerinde çeşitli maceralara atılırken “warp drive” teknolojisinden yararlanırlar. Kirk’ün emriyle sarsılan Atılgan, kimi zaman bir yere ulaşmak kimi zaman ise bir yerden uzaklaşmak için hızlanır, ardında ise uzayan ışıklar bırakarak sonsuz karanlıkta kaybolur gider. Fakat warp drive sadece yolculukla özdeşleştirilebilecek bir konsept değildir. Hikâye bu ya, insanlığın kendisini aşmasını ve ütopyan bir topluma evrilmesini de sağlamıştır.

İki yılı aşkın süredir konuşulan ve günümüz trendlerinin pek çoğunun çıkış noktası olarak görülen pandemi, belki de bir warp drive olarak değerlendirilmeli. Zira bizi mekânsal olarak bir yerden bir yere taşımasa da dönüşümün daha önce deneyimlenmemiş ve öngörülemeyen bir hızla gerçekleşmesini sağladığı aşikâr.

Yeni seçeneklerimiz

Pandemi sayesinde blokzinciri ve kripto temelli işlemlerin, merkeziyetsiz yapıların, dijital dünyaların önem kazandığı, teslimat uygulamalarının her alanda faaliyet gösterir hâle gelerek on milyarlarca dolarlık hacme ulaştıkları, uzaktan ve hibrit çalışma modellerinin benimsenmeye başlandığı, mesai saatlerinin azalmasının belki de ilk kez mümkün kabul edildiği, karbon salımının azalması ve gerçekleşen doğal afetlerin sayısının artması ile insanın dünyaya verdiği zararın belirginleştiği, salgına karşı dünyadaki olağan akışın durdurulmasının konuşulduğu fakat hâlihazırda az kazanan temel işçilerin iş bırakmalarının imkânsızlığının açığa çıktığı bir dünyada yaşıyoruz artık.

Bu yeni dünya bize bir seçenek sunuyor: Yönümüzü tüketimin, kavgaların, adaletsizliklerin devam ettiği, gelecekte sadece belli bir kesim için değil, hepimiz için bir ateş çemberine dönüşecek bir dünyaya mı; yoksa iklimle ve adaletsizliklerle hep birlikte savaştığımız, birbirimizle kavga etmek yerine destek olmak için can attığımız bir dünyaya mı döneceğiz?

Geride bıraktığımız 2,5 yıllık süreç, küresel bir tehdit söz konusu olduğunda dünyanın köklü ve hızlı dönüşümler gerçekleştirebildiğinin örneği. Bu soruyu sorabilmemiz ise bardağın dolu tarafına bakarak bu durumu lehimize çevirebileceğimizin göstergesi.

İşte tam da bu noktadan yola çıkan ve insanların yerel ve küresel sağlık için attıkları adımların ne kadar olumlu olduğuna değinen Dünya Ekonomi Forumu (WEF), Haziran 2020’de yaptığı bir açıklamayla, işsizlik rakamlarına, krizlere ve dünyanın durumuna vurgu yaparak, hükümetleri ve sektörleri kapitalizmi sıfırlamaya çağırdı.
Pek çok insan tarafından komplo teorilerine konu edilen bu çağrı, olumlu ya da olumsuz olmasına bakılmaksızın, dünyanın “reset” ihtiyacının sadece bir alanına, ekonomiye eğiliyor. Fakat bizim ihtiyacımız çok daha köklü, ekonomiyle birlikte toplumsal yaşamı da dönüştüren bir sıfırlama.

Atılgan, dünya. Mürettebat, bizler. James T. Kirk gibi bir kaptanımız yok ama pandeminin getirdiği “warp hızı”yla daha iyi bir dünyaya yol almak istemez miyiz?

Not: Bu yazı ilk olarak MediaCat’in Kasım 2022 sayısında, aynı yıl Brand Week Istanbul’un da teması olan “Time to Reset” kapak dosyasında yer almıştır. Sayfada ayrıca, Konuşmacı ve Yazar Jeremy Lent ile Sosyoloji Profesörü Ferhat Kentel’in görüşlerine de yer verilmiştir.